پانسمان چیست ؟ و نکات مهمی که باید در پانسمان کردن بدانیم

ما در هر لحظه  احتمال دارد دچار آسیب به بافت پوست (زخم ) شویم. یا  بر اثر تصادفات و سوختگی ها یا بر اثر بیماری ها مانند زخم بستر و زخم دیابتی.

 

یک زخم چگونه و طی چ مراحلی بهبود می یابد ؟

 

۱-مرحله اول انعقاد و هموستاز است

۲-مرحله دوم فاز التهابی میباشد کع باعث ایجاد تورم میشود

۳-مرحله سوم:دوره تکثیر است که بافت و رگ خونی جدید بوجود می‌آید

۴-مرحله چهارم:مرحله بلوغ میگویند که بافتهای جدیدی بازسازی میشود

 

چه عواملی زمان التیام زخم را زیاد می کنند ؟

 

*تغذیه نامناسب

*سن

*پروتئین

*کمبود ویتامین ها و مواد معدنی

 

وقتی که روی زخم بسته می شود چه اتفاقی می افتد ؟

 

هنگامی که زخم با پانسمان بسته می شود، آنها به طور مداوم در معرض پروتئین ها، عوامل شیمیایی، فاکتورهای مکمل و رشد هستند که در زخم باز از بین رفته است. 

 

پانسمان چیست ؟

 

بطور کلی پانسمان یعنی شستشو و بستن جراحات با باند پزشکی.

ما برای بهبودی هرچه زودتر زخم و پیشگیری از عفونت کردن آن محل و جلوگیری از خونریزی و حفظ کردن رطوبت محل،و برای کمک به فرایند التیام پانسمان میکنیم.

 

انواع پانسمان

براساس اینکه نوع زخم ما چیه و چه عاملی آنرا ایجاد می‌کند و اینکه محل زخم کجاست متفاوت میباشد

 

پانسمان باز

 

در این نوع پانسمان پس از شستشوی زخم و استفاده از داروی مناسب روی آن پوشیده نمی شود. در صحنه حادثه چندان کاربرد ندارد و در درمانگاه ها و مراکز درمانی به کار گرفته می شود.

 

پانسمان بسته

 

در این نوع پانسمان پس از اقدامات ضروری روی آن توسط گاز استریل یا مواد مشابه پوشانده می شود.

 

پانسمان‌های جدید شامل

 

آلژینات، هیدروکلوئید، فوم، هیدروژل و فیلم ترانسپارنت می‌باشد؛ که هر یک بعلت دارا بودن بعضی از ویژگی‌های یک پانسمان مطلوب مورد توجه می‌باشند.

 

پانسمان‌ چسبدار یا چسب‌ زخم ‌

 

برای‌ پوشاندن‌ خراش‌ها و بریدگی‌های‌ کوچک‌ به‌ کار می‌روند.

 

پانسمان‌ استریل ‌

 

ازیک‌ لایه‌ پانسمان‌ متصل‌ به‌ یک‌ باند رولی‌ تشکیل‌ وکاملاً در یک‌ پوشش‌ محافظ‌ پیچیده‌ شده‌اند.

 

پوشش‌ چشمی‌ استریل ‌

 

برای‌ محافظت‌ از چشم‌ آسیب‌ دیده‌ به‌ کار می‌روند، که گاها به یک باند برای استحکام بیشتر همراه است.

 

به چه وسایلی برای پانسمان کردن نیاز داریم

 

گاز یا تنزیب استریل : پارچه توری مخصوص در اندازه های مختلف می باشد.

پد : لایه هایی از پنبه و گاز و یا پارچه دیگر است که قدرت جذب ترشحات را دارد.

باند و چسب : برای ثابت کردن پانسمان از آن استفاده می شود.

پنس ، قیچی و رسیور

مواد ضد عفونی کننده و تمیز کننده مانند سرم و بتادین

 

پانسمان پارچه ای (نخی)

پانسمان پارچه ای در دو نوع پانسمان بسته بندی شده و رولی وجود دارد.

این نوع پانسمان زخم رایج ترین پانسمان است. این نوع پانسمان همه کاره است و برای محافظت از زخم های باز از تعدادی از صدمات جزئی استفاده می شود. از پانسمان پارچه ای معمولاً برای زخمهای کوچک یا در مناطق حساس استفاده می شود. بیشتر اوقات ، پزشکان از پانسمان پارچه ای به عنوان اولین لایه محافظت استفاده می کنند و در شرایط دیگر ، از آنها به عنوان دومین لایه برای تأمین امنیت بیشتر زخم استفاده می شود. احتمالاً قبلاً از پانسمان پارچه ای استفاده کرده اید ، زیرا آنها شناخته شده ترین نوع پانسمان مورد استفاده در خانه ها ، البته غیر از چسب زخم هستند. پانسمان پارچه ای در دو نوع پانسمان بسته بندی شده و رولی وجود دارد. آنها در اشکال و اندازه های مختلفی موجود هستند و به راحتی تغییر می کنند تا بتوان هر زخمی را با آنها پانسمان نمود.

 

پانسمان فوم

 

جذب بالای پانسمان فوم به بهبودی سریعتر کمک می کند. یکی دیگر از انواع متداول پانسمان زخم ، پانسمان فوم است. بسته به مارک آنها بسیار نرم و معمولاً بسیار جذاب هستند. پانسمان فوم در حالی که زخم بهبود می یابد به محافظت از زخم کمک می کند و تعادل رطوبت سالم را حفظ می کند. این امر باعث می شود پانسمان های فوم برای زخم هایی که ممکن است بوی بد بو داشته باشند ، مناسب باشد. جذب بالای پانسمان فوم به بهبودی سریعتر کمک می کند زیرا پانسمان به طور مؤثر مایعات اضافی را از سطح زخم ها جذب می کند و در عین حال زخم را مرطوب نگه می دارد. رطوبتی که در داخل زخم بوسیله پانسمانهای فوم نگه داشته می شود ، ضمن محافظت از ناحیه در برابر عفونت ،باعث بهبودی سریعتر می شود. بخاطر نفوذپذیری منحصر به فرد پانسمان فوم، بخار آب وارد می شود اما باکتری ها نمی توانند وارد شوند. پانسمان فوم در شکل ها و اندازه های مختلفی وجود دارد. دو گزینه چسب و غیر چسب در دسترس است.

 

پانسمان شفاف

 

اغلب از پانسمان شفاف روی زخمهای بزرگتر و پیچیده تر استفاده می شود. پانسمان شفاف معمولاً در مواردی مورد استفاده قرار می گیرد كه پزشك بخواهد از نزدیک بر بهبود زخم نظارت داشته باشد. از آنجا که پانسمان های شفاف با استفاده از یک غشا واضح ساخته می شوند ، نظارت بر زخم ها با استفاده از این نوع پانسمان در مقایسه با یک باند پارچه ای یا فوم بسیار ساده تر است. به همین دلیل اغلب از پانسمان شفاف روی زخمهای بزرگتر و پیچیده تر استفاده می شود. در صورت استفاده صحیح از پانسمان شفاف ، پانسمان زخم شما را تمیز می کند ، بهبودی را تسریع می بخشد و به شما امکان می دهد تا بر عوارض نظارت داشته باشید.

 

پانسمان هیدروکلوئید

 

پانسمان های هیدروکلوئید یکی از ماندگارترین انواع پانسمان ها هستند . پانسمان های هیدروکلوئید با ایجاد شرایط مرطوب به سرعت بخشیدن زمان بهبودی کمک می کنند و برای افزایش راحتی از مواد انعطاف پذیر ساخته می شوند. سطح پانسمانهای هیدروکلوئید با ماده ای حاوی پلی ساکاریدها و سایر پلیمرها که برای جذب آب و تشکیل ژل  کار می کنند ، پوشیده شده است . این ژل در تماس مستقیم با زخم شماست و به بهبود سریعتر آن کمک می کند. این نوع پانسمان ها بیشتر در سوختگی ها ، زخم های سبک تا متوسط ​​تخلیه شده ، زخم های نکروتیک ، زخم های بستر شریانی و وریدی پا، زخم های فشاری و زخم های وریدی استفاده می شود. آنها یکی از ماندگارترین انواع پانسمان ها هستند و کیفیت چسبندگی آنها باعث می شود کاربرد آنها راحت باشد.

 

پانسمان هیدروژل

 

پانسمان هیدروژل برای سوختگی درجه دو و زخم های آلوده مناسب است. برای زخمهای خشک که نیاز به کمی بهبودی دارند ، هیدروژل گزینه بسیار خوبی است. به گونه ای عمل می کند که رطوبت را به زخم شما اضافه می کند، بنابراین سریعتر بهبود می یابد و بافت خشک و مرده را تجزیه می کند. این فرایند به افزایش سطح آسایش بیمار کمک می کند و همزمان درد را کاهش می دهد. در برخی از محصولات هیدروژل برای راحتی بیشتر از ژل خنک کننده استفاده می شود. پانسمان زخم هیدروژل معمولاً در طیف وسیعی از زخم ها استفاده می شود. زخم هایی که مقداری مایعات از آن خارج می شوند و برای ریکاوری قوی نیاز به پانسمان های هیدروژل دارند. آنها همچنین برای زخم هایی استفاده می شوند که به طور غیرمعمول دردناک یا نکروزه هستند. با توجه به مایع اضافی موجود در این پانسمان ها که باعث رشد سلولی می شود ، هیدروژل برای سوختگی درجه دو و زخم های آلوده مناسب است .

 

پانسمان آلژینات

 

پانسمان های آلژینات روی زخم هایی با خروج مایعات زیاد استفاده می شود. پانسمان های آلژینات بسیار جاذب هستند و در زخم هایی استفاده می شوند که دارای خونابه بیش از حد هستند. میزان جذب آنها تا 20 برابر است و باعث می شود آنها برای زخم های شدید یا عمیق مناسب باشند. در کنار جذب بالا، پانسمان های آلژینات همچنین ماده ای مانند ژل را برای کمک به روند بهبود ایجاد می کنند. آنها بهترین برای سوختگی، زخم های وریدی و زخم بستر هستند. از آلژینات روی زخم هایی که در حال حاضر خشک هستند استفاده نکنید زیرا این روند مانع بهبودی می شود و محیطی را ایجاد می کند که حتی خشک تر باشد. آلژینات فقط باید روی زخمهایی که مرطوب هستند استفاده شود. از آنجا که از پانسمان های آلژینات روی زخم هایی با خروج مایعات زیاد استفاده می شود ، آنها باید حداقل هر دو روز یکبار تعویض شود.

 

پانسمان کلاژن

 

پانسمان های کلاژن به عنوان پوست دوم ، موقت عمل می کنند. پانسمان زخم کلاژن بیشتر برای زخم های مزمن با زمان بهبودی آهسته یا متوقف شده استفاده می شوند. آنها همچنین برای زخمهای فشاری، محل پیوند، زخم های جراحی، سوختگی و آسیبی که یک منطقه بزرگ از بدن شما را پوشش می دهد ، استفاده می شود. تفاوت بین پانسمان کلاژن و سایر مواردی که در مورد آنها بحث کردیم این است که پانسمان های کلاژن به عنوان "پوست دوم" موقت عمل می کنند که اجازه می دهد سلول های جدید رشد و شکوفا شوند. بدون آن ، مدت زمان بهبودی خیلی بیشتر طول می کشد. علاوه بر انواع متداول پانسمان زخم ، تعدادی گزینه دیگر نیز در دسترس است. اگر مجروح شده اید و به نوع خاصی از پانسمان زخم نیاز دارید ، با پزشک در مورد بهترین روش پانسمان برای وضعیت خود صحبت کنید. 

 

چگونه پانسمان کنیم ؟

 

۱-‌برای جلوگیری از خونریزی لبه های زخم را نزدیک میکنیم و با گاز و با فشار دادن خونریزی را کنترل کنید.

۲-بعد از اینکار زخم را با پنبه که به محلول ضد عفونی کننده آغشته کردیم و از داخل به خارج زخم را تمیز کنید و پنبه را دور بندازید زیرا حرکت رفت و برگشت پنبه بر روی زخم باعث آلودگی و ایجاد عفونت میشود.

۳-بعد از اینکه زخم را استریل کردید روی آن گاز بگذارید و آنرا بپوشانید

۴-وقتی خون به پانسمان نفوذ کرد انرا برندارید و برای بند آوردن خون گاز بیشتری روی زخم قرار دهید

۵-گاز را در ۴طرف زخم بگذارید و بانداژ کنید

 

نکاتی که در هنگام پانسمان باید دقت شود

 

*از زدن بتادین بداخل زخم باز خودداری کنید چون ممکن است باعث حساسیت شود.

* وقتی پزشک دستور پماد نداد استفاده نکنید چون ممکن است ترمیم را به عقب بیندازد.

*هرروز باید پانسمان را عوض کنید اگر مرطوب یا کثیف باشد زود به زود انجام دهید.

*از کندن زخم اجتناب کنید

*گاهی در پانسمان از عسل استفاده میکنند زیرا باعث میشود بوی بد از بین برود و ترمیم زخم را زودتر میکند و همچنین در زخمی که خونریزی دارد باعث بند آمدن میشود.

 

فواید پانسمان زخم

 

*جذب خون و سایر ترشحات زخم

*کنترل خونریزی و جلوگیری از از دست دادن خون

*حفاظت زخم در برابر آسیب های فیزیکی

*جلوگیری از آلودگی زخم به عوامل میکروبی

*حمایت از محل زخم

*عایق دما و رطوبت زخم