اکسس کنترل به فارسی سیستم کنترل دسترسی معنی میشود. به عبارت سادهتر سیستمی است که دسترسی را کنترل و محدود به چارچوب مشخصی میکند. اکسس کنترلها برای کنترل تردد توده افراد بسیار مناسب هستند. در این مطلب خواهیم گفت اکسس کنترل چیست؟ و چرا باید از اکسس کنترل استفاده کنیم. همچنین چند مورد از رایجترین انواع اکسس کنترل و مزیتها و معایب آنها را معرفی میکنیم. با ما همراه باشید.
اکسس کنترل در واقع سیستمی است که در ساختمانهای اداری و مسکونی برای کنترل تردد افراد استفاده میشود. به خصوص در ساختمانهای پر رفت و آمد که کنترل تردد به روشهای قدیمی به خوبی پاسخگو نیست. در این حالت یکی از چند نوع موجود از دستگاههای کنترل تردد را در ساختمان راه اندازی کرده و با صرف زمان و انرژی کمتر کنترل تردد به سادگی انجام میپذیرد.
چنین سیستمی قادر است سطح دسترسی مشخصی را به هر کدام از افراد در قسمتهای مختلف ساختمان بدهد. به عبارت سادهتر با استفاده سیستم اکسس کنترل میتوان مشخص کرد هر کدام از افراد به بخشهای مختلفی از ساختمان در چه سطح و بازه زمانی دسترسی داشته باشند. بنابراین به راحتی میتوان تردد افراد را در محدودهای دلخواه محدود کرد.
در تعریف دستگاه اکسس کنترل چیست؟ باید گفت به کمک کنترل هوشمند تردد امنیت و سطح اطمینان مراکز و ساختمانها به مراتب افزایش مییابد. چرا که دسترسی و همچنین تردد تک به تک افراد با استفاده از سیستمی هوشمند و سریع کنترل میشود. این امر در ساختمانهایی که روزانه چند صد تردد در آنها ثبت میشود اهمیت بیشتری پیدا میکند.
از طرفی دستگاههای اکسس کنترل قادرند به سیستمهای دیگری مانند درب بازکنهای اتوماتیک متصل شده و کنترل باز و بسته شدن درب را در اختیار بگیرند. در این حالت تنها در صورتی درب باز یا بسته میشود که سیستم اکسس کنترل اجازه ورود یا خروج را به فرد بدهد.
اجازه تردد افراد از طریق تطبیق آنها با دادههایی است که به حافظه سیستم داده شده است. در توضیح نحوه عملکرد دستگاه اکسس کنترل باید گفت اکسس کنترل سیستمی هوشمند است که اطلاعاتی از هر فرد را دریافت کرده و در حافظه خود درج میکند. سپس از این اطلاعات برای کنترل تردد فرد استفاده میکند. تنها به شرطی اجازه تردد به فرد میدهد که اطلاعات وارد شده جدید با اطلاعات موجود در حافظه همخوانی داشته باشد.
در تعریف اکسس کنترل چیست؟ گفتیم که سیستمی است برای کنترل تردد افراد. اگر بخواهیم نگاهی دقیقتر به کاربردهای اکسس کنترل بیندازیم خواهیم دید که انواع دستگاههای اکسس کنترل هر کدام کاربری خاص خود را دارند. برای مثال دستگاهی که معمولا برای حضور و غیاب استفاده میشود، ورود و خروج کارکنان را ثبت کرده و به صورت گزارشی برای محاسبه ساعت کارکرد آنها آماده میکند.
نوع دیگری از سیستمهای اکسس کنترل برای کنترل تردد افراد استفاده میشود. کاربرد این نوع سیستمها برای صدور اجازه ورود و خروج به افرادی خاص به مکانی خاص است. این نوع سیستم روی موانع فیزیکی مانند گیت و دربهای اتوماتیک نصب میشود.
همانطور که گفتیم سیستمهای اکسس کنترل قابلیت گزارش دهی دارند. به این صورت که گزارش ورود و خروج یا حضور و عدم حضور افراد را به سیستم مرکزی که به شبکه اداری متصل است ارسال میکنند. به این ترتیب کارفرمایان به راحتی میتوانند کنترل کارکنان خود را در اختیار داشته باشند. کنترل تردد افراد ميتواند امنیت ساختمان و همچنین افراد را هم تا حدود زیادی افزایش میدهد.
همانطور که در قسمت دستگاه اکسس کنترل چیست؟ اشاره شد سیستم اکسس کنترل انواع مختلفی دارد که هر کدام برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. در ادامه چند نمونه از پرکابردترین دستگاههای اکسس کنترل را معرفی کردهایم.
دستگاه اکسس کنترل رمزی قدیمیترین نوع دستگاههای اکسس کنترل است. سادگی نصب و استفاده از این نوع سیستم آن را به پرطرفدارترین نوع دستگاههای کنترل تردد تبدیل کرده است. در توضیح نحوه عملکرد اکسس کنترل رمزی باید گفت فرد برای تردد باید رمزی به دستگاه بدهد. اگر رمز وارد شده با رمزی که به حافظه دستگاه داده شده مطابقت داشته باشد، درب باز خواهد شد. اما در صورتی که رمز واردشده اشتباه باشد سیستم اخطار داده و درب باز نخواهد شد. سیستم رمزی معمولا به عنوان پایهای برای تمامی سیستمهای اکسس کنترل امروزی در نظر گرفته میشود تا در صورت بروز مشکل بتوان از سیستم رمزی برای تردد استفاده کرد.
بعد از اکسس کنترلهای رمزی سیستم اکسس کنترل کارتی ابداع شد. در این نوع سیستمها کارتهای هوشمند مخصوصی برای افراد تعریف میشود. هنگام تردد فرد باید کارت را در تماس با اسکنر دستگاه قرار دهد. در صورتی که دستگاه اعتبار کارت را تایید کرد اجازه باز شدن درب و ورود و خروج صادر میشود. اکسس کنترل کارتخوان معمولا در سازمانهای اداری کاربرد دارد. کارمندان و مدیران روزانه با استفاده از کارتهای هوشمند زمان ورود و خروج و همچنین حضور و غیاب خود را تایید میکنند. به علاوه کارت یا تگ در سیستم حمل و نقل عمومی هم بسیار پرکاربرد است.
اگر بپرسید در آپارتمانهای مسکونی پرتردد رایجترین نوع اکسس کنترل چیست؟ باید گفت دستگاه اکسس کنترل اثر انگشتی. نحوه عملکرد این نوع سیستم اکسس کنترل بیومتریک است. به صورتی که در ابتدا اثر انگشت افراد را در حافظه سیستم ثبت میشود. سپس هنگام تردد، فرد انگشت خود را روی اسکنر دستگاه قرار میدهد. اگر اثر انگشت اسکن شده با اثر انگشتی که در حافظه دستگاه ثبت شده مطابقت داشته باشد، دستگاه اجازه باز شدن درب و تردد را خواهد داد. امروزه برخی ادارات و سازمانها نیز از سیستم اکسس کنترل اثر انگشتی برای حضور و غیاب کارکنان و مدیران استفاده میکنند.
در رابطه با اینکه جدیدترین دستگاه اکسس کنترل چیست؟ میتوان به سیستمهای کنترل تردد بیومتریک اشاره کرد. به خصوص اکسس کنترل تشخیص چهره که در سالهای اخیر استفاده از آن بسیار همه گیر شده است. دستگاه تشخیص چهره با استفاده از لنز هوشمند خود چهره افراد را اسکن کرده، اندازه جمجمه، فاصله بین چشمها، طول بینی و فاصله با لبها و... را به سیستم مرکزی خود ارسال میکند. در صورتی که اطلاعات ورودی با اطلاعاتی که از قبل در حافظه دستگاه ثبت شده تطابق داشته باشد، دستگاه اجازه ورود یا خروج صادر میکند. سیستمهای بیومتریک نسبت به اکسس کنترلهای کارتی یا رمزی کندتر عمل میکنند. البته این مشکل به وسیله اسکنرهای قویتر حل شده که هزینه بیشتری میطلبد.
سایر انواع دستگاههایی اکسس کنترل چیست؟ نوع دیگری از دستگاههای کنترل تردد وجود دارد که کاربردهای ویژهای داشته و در امکانی که نیاز به امنیت بالا دارند استفاده میشود. برای مثال در برخی مراکز نظامی و امنیتی از دستگاههای تشخیص کف دست یا عنبیه استفاده میشود.
گفتنی است از اکسس کنترلها برای هوشمندسازی پارکینگها هم میتوان استفاده کرد. برای این کار سیستمهای پلاک خوان یا تگ خوان ابداع شده که کنترل ورود و خروج وسایل نقلیه و باز و بسته کردن اتوماتیک درب پارکینگ را به عهده دارند.
سیستمهای اکسس کنترل هم مانند هر تکنولوژی دیگری شامل برخی مزیتها و معایب میشوند. مزیتهایی که ما را به استفاده از این نوع سیستمها ترغیب کرده و معایبی که استفاده از آنها را برای برخی کاربردهای خاص محدود میکند. در ادامه چند مورد از مهمترین آنها را معرفی کردهایم.
۱. مدیریت یکپارچه: تردد و حضور و غیاب افراد به راحتی از یک سیستم مرکزی قابل کنترل است.
۲. دسترسی متنوع: میتوان سطح دسترسی افراد را به اماکن و زمانی خاص محدود کرد.
۳. گزارش دهی: به راحتی میتوان به زمان ورود و خروج افراد و اطلاعات فردی آنها دسترسی پیدا کرد.
۴. امنیت بالا: مهمترین مزیت اکسس کنترل چیست؟ امنیت بالا. امکان تقلب بسیار کم بوده و هر کسی تنها با اطلاعات بیومتریک خود اجازه تردد دارد.
۵. کنترل از راه دور: قابلیت صدور اجازه باز یا بسته شدن اتوماتیک درب واحدی خاص، از راه دور صادر وجود دارد.
۶. اتصال به شبکه: قابلیت اتصال به شبکه مرکزی، نیاز به سیم کشیهای زمان بر را از بین برده است.
۷. اتصال به گیت: سیستم مرکزی میتواند به موانع فیزیکی مانند گیتها و درب اتوماتیک متصل شود.
۱. عدم شناسایی در صورت وجود موانع: برای مثال اکسس کنترل تشخیص چهره در صورت وجود ماسک روی صورت قادر به تشخیص چهره نخواهد بود. دستگاه اثر انگشتی نیز در محیط خشک که رطوبت روی پوست کم است، به سختی قادر به احراز است.
۲. نیاز به اتصال دائمی برق: در صورتی که قطعی سراسری برق پیش آید، دستگاههای اکسس کنترل از کار میافتد. برای رفع این مشکل باتری اضطراری تعریف شده که باتریها هم نیاز به شارژ مکرر دارند.
۳. مشکلات سخت افزاری: از دیگر مشکلات دستگاه اکسس کنترل چیست؟ خرابی دستگاهها به دلیل نوسانات برق بسیار رایج است. سوختن سنسورهای داخلی دستگاههای بیومتریک، سوختن حافظه پردازشی و... از سایر مشکلات سخت افزاری اکسس کنترلهاست.
۴. تقلب: گاهی مشاهده میشود برخی افراد از کارت یا تگ فردی دیگر برای تردد استفاده میکنند. همچنین امکان هک نرم افزار مرکزی کنترل دسترسی جهت از کار انداختن سیستم هم وجود دارد.
۵. قیمت بالا: دستگاههای اکسس کنترل به خصوص سیستمهای بیومتریک هزینه تمام شده بالایی متحمل میکنند. اما این مشکل با در نظر گرفتن مزیتهای بسیار، بخصوص امنیت بالا، در طولانی مدت قابل چشم پوشی است.
نتیجه گیری
در نهایت باید گفت قابلیت حذف یا اضافه کردن کردن افراد در دستگاههای اکسس کنترل وجود دارد. شما میتوانید اطلاعات را به راحتی در دستگاه حذف یا مجدد اضافه کنید. این کار در دستگاههای ساده به کمک کدهای دستوری در صفحه کلید و در دستگاههای دارای LCD از طریق گزینه ثبت کاربر در منو امکان پذیر است. در این مطلب گفتیم اکسس کنترل چیست؟ و انواع مختلف آن کدام است. همچنین نحوه عملکرد هر کدام را شرح دادیم. امیدواریم با شناخت هر چه بهتر انتخابی صحیحتر داشته باشید.