سیم پیچی موتور های تک فاز چگونه است ؟

سیم پیچی

 

موضوع سیم پیچی موتورهای سه فازی را میتوان در مراکز صنعتی بیان کرد و با اینکه موتوهای تک فاز مزیت هایی مثل،قابلیت کنترل و تعمیر و نگهداری ،قیمت مناسب،برای راه اندازی تجهیزات اضافی ندارد و دارای توان بیشتر میباشد اما از آن کمتر استفاده میکنند و قابلیت استفاده در مراکز بزرگ صنعتی را ندارند.در اماکن مسکونی به دلیل اینکه به برق سه فاز دسترسی ندارید مجبور میشوید از موتورهای تک فاز استفاده کنید.

 

1_ تعداد شیار(z)

 تعداد شیارهایی که داخل پوسته موتور میباشند و میتوان آن ها را شمرد.

 

2_ تعداد فازها (m)

 تعداد فازهای شبکه برقی را که به موتور متصل میکنند و بیشتر از آن برای سیم پیچی موتورهایی که تک فاز  m=1  هستند و  همچنین برای موتورهای سه فاز  m=3 قابل استفاده میباشد.

 

3_ تعداد قطب های موتورها (p)

 تعداد قطب ها برای سیم پیچی موتورهای تک فاز و سه فاز را از قبل مشخص میکنند. اما اگر از قبل تعیین نشده باشد تعداد قطب ها را میتوان از روی سرعت روتور که بر روی پلاک حک شده است پیدا کرد. اما در بیشتر مواقع همواره از روی مقدار سرعت روتور که کمتر از سرعت سنکرون است تعداد قطب هایی که برای سیم پیچی موتورهای تک فاز و سه فاز نیاز است را از روی میزان سرعت روتور که از سرعت سنکرون کمتر میباشد بدست می آورند.

 

4_ گام قطبی(y)

 به تعداد شیارهایی که از سطح استاتور بوسیله  یک قطب تحت پوشش قرار میگیرند را گام قطبی میگویند.

بخوانید         اجزای دریل برقی ؟ و اینکه دریل برقی دچار چه مشکلاتی می شود ؟

سیم پیچی گام کامل چیست ؟

 

اگر اختلاف فاز در سیم پیچی ابتدا و انتهای یک کلاف  ۱۸۰درجه الکتریکی باشد نیرو محرکه القایی بازوهای رفت و برگشت کلاف ها را جمع جبری میکنند این سیم بندی گام کامل نام دارد.تعداد شیارهای بین رفت و برگشت هر کلاف y شیار میباشد.

در واقع در این نوع سیم پیچی گام سیم پیچی را میتوان با گام قطبی برابر دانست.

 

سیم پیچی گام کسری

 

اگر اختلاف فازی که در سیم پیچی بین ابتدا و انتهای یک کلاف وجود دارد از ۱۸۰ درجه الکتریکی کمتر باشد  سیم بندی برا گام کسری  می نامند.اما درگام کسری نیروی محرکه های الکتریکی لازم برای بازوهای کلاف ها را جمع برداری میکنند.در واقع جمع برداری از جمع جبری کمتر مباشد و باعث میشود نیروی محرکه موتور در سیم بندی گام کسری کمتر شود و توان موتور را  کاهش میدهد.به همین دلیل برای اینکه نیروی محرکه را کاهش دهند تعداد دور کلاف های موتور را هماهنگ با گام بالا میبرند.

سیم پیچی موتورهای تکفاز چگونه میباشد ؟

 

سیم پیچی موتورهای تک فاز را میتوان به شکل طرح دو فاز نیز اجرا کرد. برای انجام این روش نصف شیارها بوسیله سیم پیچ اصلی و نصف دیگر بوسیله سیم پیچ راه انداز یا همان سیم پیچ کمکی درگیر میشود.اختلاف فاز  سیم پیچ کمکی یا سیم پیچ استارت با سیم پیچ اصلی ۹۰ درجه الکتریکی میباشد. برای سیم پیچی کردن موتورهای تک فاز مثل موتورهای سه فاز به سه مرحله طراحی و اجرا نیاز دارید.این سه مرحله شامل محاسبه کردن مسائل مربوط به سیم پیچی موتورهای تک فاز، تشکیل دادن جدول و رسم کردن دیاگرام و سربندی میباشد.  سیم پیچی موتورهای تک فاز طرح دوفاز را میتوان به دو شکل گام کامل و گام کسری اجرا کرد.

خازن ها را میتوان به دو نوع دینامیکی و الکترولیتی تقسیم کرد که برای  راه اندازی کردن موتورهای تک فاز نیز از آن ها میتوان استفاده کرد. برای راه اندازی کردن های لحظه ای میتوان از خازن های الکترولیتی استفاده کرد.ظرفیت این خازن ها تا ۲۰۰ میکروفاراد میباشد.در بعضی از روش های موجود برای سیم پیچی موتورهای تک فاز از مدل سری استفاده میکنند تا  برای ایجاد اختلاف فاز بیشتری بین ولتاژ و جریان سیم پیچی های اصلی و کمکی ایجاد کند و از خازن در مسیر سیم پیچ کمکی استفاده میکند.

برای سیم پیچی کردن موتور های تک فاز در حالت راه اندازی دائم میتوان از خازن های دینامیکی که آن ها را  خازن های خشک نیز مینامند، استفاده میکنند. این خازن ها ظرفیتی در حدود یک سوم خازن های الکترولیتی دارند.

اما برای سیم پیچی های انواع موتورهای تک فاز که  خازن راه انداز دارند میتوان از خازن های الکترولیتی استفاده کرد که در بیشتر موارد  ظرفیت بالایی دارند تا در هنگام شروع راه اندازی، اختلاف فازی که برای به گردش درآوردن موتور نیاز است را خازن راه انداز ایجاد کند.

برای سیم پیچی کردن موتور های تک فاز که دارای خازن راه انداز و دائم هستند از دو نوع خازن خشک و الکترولیتی استفاده میکنند.خازن الکترولیتی را میتوان بعد از اینکه  راه اندازی شد بوسیله کلید گریز از مرکز از مدار الکتریکی خارج کنند اما خازن دائم یا همان دینامیکی را میتوان تا وقتی که موتور تک فاز در حال انجام کار میباشد در مدار باقی نگه دارد.

همانطور که گفته شد دو سوم از شیارهای استاتور را به سیم پیچ اصلی و یک سومی که باقی میماند مخصوص  سیم پیچ استارت میشود.همچنین بعد از اینکه راه اندازی صورت گرفت سیم پیچ کمکی در شرایطی که سیم پیچ استارت در داخل شیارها باشد   بدون داشتن خاصیت و ویژگی غیر فعال میباشد. و این باعث میشود که  یک سوم از قدرت استاتور غیر قابل استفاده باقی بماند.و این ویژگی باعث میشود بازده موتورهای تک فازی کاهش پیدا کند.

برای سربندی کردن موتورها باید سرسیم ها را از داخل پوسته به یک محفظه یا ترمینال موتور هدایت کنید که تخته کلم  نام دارد. از معروف ترین  سربندی ها میتوان به اتصال ستاره اشاره کرد.